Eğer onun hakíkí mâhiyyeti ve sırr-ı hılkati bilinse; kendisi açıldığı gibi kâinât dahi açılır.  Şöyle ki: Sáni‘-ı Hakîm, insânın eline emânet olarak Rubûbiyyetinin sıfât ve şuûnâtının hakíkatlarını gösterecek, tanıttıracak işârât ve nümûneleri câmi‘ bir ene vermiştir.

mâ ve açılması müşkil) zor (bir tılsımdır. Eğer onun hakíkí mâhiyyeti) esmâ-i İlâhiyyeye âyîne olduğu (ve sırr-ı hılkati) ne için yaratıldığı, yaratılmasından maksad kendini ve álemi açmak, esmâ-i İlâhiyyeyi keşf etmek olduğu (bilinse; kendisi açıldığı gibi kâinât dahi açılır.) Ene, âyînedârlığını bilse, kendi tılsımını ve álemin tılsımını açmak için yaratılmış olduğunu anlasa, kendisi açıldığı gibi, kâinât dahi açılır ve buna bağlı olarak künûz-i mahfiyye olan esmâ-i İlâhiyye de keşf edilir.

(Şöyle ki: Sáni‘-ı Hakîm, insânın eline emânet olarak Rubûbiyyetinin sıfât ve şuûnâtının hakíkatlarını gösterecek, tanıttıracak işârât ve nümûneleri câmi‘ bir ene vermiştir.)

Risâle-i Nûr’da ef‘ál, esmâ, sıfât, şuûn kelimeleri berâber kullanıldığı zamân her biri kendi ıstılâhî ma‘nâsına gelir. Tek başına geldiği zamân ba‘zan kendi ma‘nâlarında kullanılır, ba‘zan da her biri diğerlerini de ihtivâ edebilir. Şimdi “Zât, şuûnât, sıfât, esmâ ve ef‘ál-i İlâhiyye”yi birer birer ta‘rîf edeceğiz:

ZÂT-I İLÂHÎ

Zât-ı Akdes-i İlâhî, düşünülmeye gelmez. Künh-i mâhiyyet-i İlâhiyye aslâ derk edilemez. Nitekim, Cenâb-ı Hak, Zâtının mâhiyyeti hakkında şu beyânâtta bulunmaktadır: